Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Bochni

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Bochni z dnia 20 maja 2024 r.

I. Strona powodowa A. C. (...) z siedzibą w Z. (S.) wystąpiła z powództwem przeciwko E. M. domagając się zasądzenia na swoją rzecz kwoty 5 062,70 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie liczonymi od kwoty 4 600 zł od dnia 25 kwietnia 2023 roku do dnia zapłaty. Nadto domagała się zasądzenia na swoją rzecz kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu wskazała, że w dniu 23 stycznia 2023 roku pozwana zawarła z pierwotnym wierzycielem T.sp. z o.o. z siedzibą w W. umowę pożyczki na odległość nr (...), na podstawie której poprzednik prawny strony powodowej przelał pozwanej na rachunek bankowy kwotę w wysokości 4 500 zł. Umowa została zawarta na okres 30 dni, a strony ustaliły, że prowizja będzie wynosiła 486,88 zł, a odsetki umowne 75,82 zł. Łącznie pozwana zobowiązała się zwrócić kwotę 5 062,70 zł.

Wyjaśniła, że zawarcie przedmiotowej umowy zostało poprzedzone procesem rejestracji profilu klienta na stronie internetowej pierwotnego wierzyciela. W celu zakończenia procesu rejestracji oraz potwierdzenia warunków umowy pozwana zobowiązana była dokonać jednorazowego przelewu opłaty rejestracyjnej w wysokości 0,01 zł na wskazany rachunek bankowy lub wybiera usługę automatycznej weryfikacji rachunku bankowego tzw. Kontomatik. Pozwana dokonując weryfikacji we wskazany wyżej sposób jednoznacznie wyraziła chęć zawarcia umowy pożyczki oraz w pełni zaakceptowała warunki umowy. Dalej wskazała, że pozwana nie skorzystała z prawa odstąpienia od umowy pożyczki ani nie spłaciła zobowiązania w wyznaczonym terminie, wobec tego zobowiązanie stało się wymagalne w dniu 25 kwietnia 2023 roku.

Następnie wskazała, że na podstawie umowy ramowej z dnia 31 marca 2023 roku oraz aktu cesji z dnia 7 czerwca 2023 roku pierwotny wierzyciel T.sp. z o.o. w W. przeniósł na stronę powodową wierzytelność przysługującą mu od pozwanej. W dniu 12 czerwca 2023 roku powódka zawiadomiła pozwaną o cesji wierzytelności. Strona powodowa na koniec podkreśliła, że podjęła próby polubownego rozwiązania sporu, na które pozwana nie zareagowała.

Nakazem zapłaty z dnia 26 lutego 2024 roku w postępowaniu upominawczym żądanie strony powodowej zostało uwzględnione w całości.

Pozwana E. M. złożyła sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty zaskarżając go w całości i wnosząc jednocześnie o oddalenie przedmiotowego powództwa oraz zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu.

Pozwana podniosła, iż strona pozwana nie posiada legitymacji czynnej. Zakwestionowała nabycie wierzytelności wobec pozwanej, istnienie umowy przelewu i jej ważność, wykonanie umowy. Wskazała, iż kwestionuje, by w ogóle doszło do zawarcia umowy przelewu i by załącznik dołączony do pozwu był faktycznie załącznikiem do umowy cesji i co było przedmiotem cesji. Umowa cesji nie obejmowała wierzytelności wobec pozwanej. Pozwana zaprzeczyła, by załącznik do umowy cesji został przez strony sporządzony i podpisany. Zaprzeczyła oświadczeniu zbywcy, iż cena sprzedaży została zapłacona przez zbywcę.

Podniosła, iż umowa pożyczki nie istnieje albowiem nie złożono oświadczeń woli o jej zawarciu. Gdyby umowa istniała to jest nieważna z uwagi na brak umocowania osoby podpisanej pod treści umowy. Gdyby umowa istniała to jest ona nieważna z uwagi na abuzywność postanowień umowy dotyczących opłat związanych z udzieleniem umowy pożyczki, bez których umowa nie została by zawarta.

II. Sąd ustalił następujący stan faktyczny sprawy:

W dniu 23 stycznia 2023 roku pozwana E. M. zawarła z T.sp. z o.o. w W. umowę pożyczki nr (...), na podstawie której pozwanej przelano na wskazany przez nią rachunek bankowy kwotę 2 000 zł. Umowa zawarta została za pomocą środków porozumiewania się na odległość na wniosek pozwanej.

W przedmiotowej umowie pożyczki ustalono, że umowa ta zawarta jest na okres 30 dni, odsetki umowne wynoszą 33,70 zł, prowizja pożyczkodawcy wynosi 216,40 zł, rzeczywista roczna stopa oprocentowania wynosi 319,36 %, a całkowita kwota do zapłaty wynosi 2 250,10 zł.

Zgodnie z § 4 ust. 1 umowy warunkiem zawarcia umowy pożyczki było uprzednie utworzenie przez pożyczkobiorcę Profilu Klienta na stronie internetowym i posiadania przez niego aktywnego Profilu Klienta. Profil ten zakładany jest jednorazowo na stronie internetowej podczas wnioskowania o pierwszą pożyczkę.

W celu zawarcia umowy pożyczkobiorca musiał złożyć wniosek za pośrednictwem Profilu Klienta na stronie internatowej wskazując oczekiwaną kwotę pożyczki oraz okres na jaki miała być udzielona (§5 ust. 1). Zgodnie z § 5 ust. 2 umowy pożyczkodawca zobowiązany był dokonać analizy wniosku o udzielenie pożyczki, w szczególności prawdziwość i kompletność podanych danych, na podstawie publicznie dostępnych danych, rejestrów i list oraz bada aktualny stan zadłużenia pożyczkodawcy z tytułu pożyczek, jak również stan zadłużenia pożyczkobiorcy względem podmiotów powiązanych kapitałowo z pożyczkodawcą oraz wobec innych podmiotów na podstawie informacji w bazach dłużników – na co pożyczkobiorca wyraża zgodę zawierając umowę. Zawarcie umowy uzależnione jest od pozytywnej weryfikacji wniosku oraz oceny zdolności kredytowej pożyczkobiorca przy czym czynność ta nie jest ponawiana w przypadku występowania pożyczkobiorcy o kolejne kwoty do wypłaty w ramach przyznanej kwoty całkowitego limitu pożyczki (§5 ust. 3). W przypadku pozytywnej weryfikacji pożyczkodawca informował pożyczkobiorcę za pomocą pośrednika przesyłając mu niezwłocznie, na wskazany przez niego adres e-mail: umowę pożyczki wraz z załącznikami, w tym w szczególności ze wzorem o odstąpieniu od umowy oraz formularz informacyjny dotyczący pożyczki (§5 ust. 5). Po zawarciu umowy pożyczki pożyczkodawca przekazywał przelewem bankowym, w terminie 2 dni roboczych całkowitą kwotę pożyczki wypłaconej na wskazany przez pożyczkobiorcę rachunek bankowy (§5 ust. 7).

Zgodnie z §6 ust. 1 umowy pożyczkobiorca zobowiązał się do zapłaty w terminie spłaty pożyczki na rachunek bankowy pożyczkodawcy całkowitej kwoty do zapłaty, na którą składały się: kwota pożyczki, odsetki kapitałowe oraz prowizja.

W przypadku opóźnienia w spłacie pożyczki pożyczkodawca zastrzegł sobie możliwość naliczania odsetek za czas opóźnienia w wysokości równej dwukrotności sumy stopy referencyjnej NBP i 5,5 p.p. w stosunku rocznym (art.8 ust.1). Zgodnie z §10 ust. 2 umowy pożyczkodawca miał prawo wypowiedzieć umowę pożyczki ze skutkiem natychmiastowym w drodze pisemnej lub poprzez wysłanie wiadomości e-mail na adres mailowy w przypadku nieotrzymania przez pożyczkobiorcę zobowiązań dotyczących warunków udzielania pożyczki określonych w umowie.

dowód: umowa pożyczki nr (...) k.8-11, wydruk profilu klienta z wnioskiem o pożyczkę k.51-52.

W tym samym dniu pozwana E. M. zawarła z T.sp. z o.o. w W. umowę aneksu do umowy pożyczki nr (...), na podstawie której pozwanej przelano na wskazany przez nią rachunek bankowy dodatkowo kwotę 2 500 zł. Umowa zawarta została za pomocą środków porozumiewania się na odległość na wniosek pozwanej.

W przedmiotowej umowie pożyczki ustalono, że umowa ta zawarta jest na okres 30 dni, odsetki umowne wynoszą 42,12 zł, prowizja pożyczkodawcy wynosi 316,60 zł, rzeczywista roczna stopa oprocentowania wynosi 319,32 %, a całkowita kwota do zapłaty wynosi 2 812,60 zł.

Pozostałe postanowienia umowy były identyczne jak w opisanej wyżej umowie.

dowód: aneks do umowy pożyczki k. 12-15.

W dniu 23 stycznia 2023 roku F.Sp. z o.o. w W. przekazał pozwanej E. K. przelewem łączną kwotę 4 500 zł (2000 zł + 2 500 zł) na rachunek płatniczy nr (...).

dowód: potwierdzenie wykonania transakcji płatniczych z 23.01.2023 r. – k.16.

W dniu 31 marca 2023 roku strona powodowa A. C. (...) z siedzibą w Z. zawarła z T.sp. z o. o. w W. Ramową Umowę Przelewu Wierzytelności.

W dniu 7 czerwca 2023 roku A. C. (...) z siedzibą w Z. zawarł z T.sp. z o.o. z siedzibą w W. akt cesji nr 01/06/23 do Ramowej Umowy Zakupu Wierzytelności z dnia 31 marca 2023 roku, na mocy której przeniesiono na stronę powodową 183 wierzytelności, wśród których pod poz. 174 była wierzytelność względem E. M. wynikająca z umowy pożyczki (...) a zbywca otrzymał cenę zakupu.

Przy zawieraniu Ramowej Umowy Przelewu Wierzytelności oraz aktu cesji A. C. (...) z siedzibą w Z. reprezentowana była przez G. B., działającego w imieniu powódki na podstawie pełnomocnictwa.

dowód: umowa ramowa przelewu wierzytelności z 31.03.2023 r.- k. 20-22v, akt cesji nr 01/06/23 do ramowej umowy zakupu wierzytelności wraz z załącznikiem nr 2 – k. 18-18v, oświadczenie o zapłacie ceny z 07.07.2023 r. – k. 19.

Pismem z dnia 12 czerwca 2022 roku A. C. (...) zawiadomił pozwaną E. M., iż na podstawie umowy cesji nabył w wyniku przelewu wierzytelność z tytułu umowy pożyczki nr (...) z dnia 23 stycznia 2023 roku, na jej rzecz a także wezwał pozwaną do zapłaty.

W treści pisma wskazano, że wierzytelność na dzień cesji wynosiła 5 220,19 zł.

dowód: pismo z 12.06.2023 r. – k.17.

III. Sąd dokonał następującej oceny zebranego materiału dowodowego:

Powyższy stan faktyczny ustalił Sąd na podstawie dokumentów prywatnych, które to zgodnie z treścią art. 245 k.p.c. stanowią dowód tego, że osoby, które je podpisały złożyły zawarte w nich oświadczenia. Dokumenty te nie były kwestionowane przez strony postępowania. Nadto Sąd oparł się na wydrukach komputerowych, co do których również należało przyjąć, że są wiarygodne i przekonujące. Nie można było ich traktować jako dokumentów prywatnych, gdyż nie zostały one opatrzone podpisem osoby, która miałaby go sporządzić, co jednak nie dyskwalifikuje ich przydatności w postępowaniu cywilnym. Dokumenty te w zasadzie nie były o kwestionowane przez strony postępowania, również Sąd z urzędu nie dopatrzył się przesłanek uzasadniających ich dyskwalifikację, stąd też uznał je za wiarygodne.

IV. Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z treścią art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Przedłożona przez stronę powodową umowa określona jako umowa pożyczki pod względem prawnym stanowi niewątpliwie kredyt konsumencki zawierany na odległość w rozumieniu art. 5 pkt 13 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (tj. Dz.U. z 2018.993). Zgodnie z art. 3 tej ustawy przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550 złotych albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. Za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę pożyczki (art. 3 ust. 2 pkt 1 ustawy). Natomiast przez kredyt konsumencki zawierany na odległość rozumie się umowę o kredyt konsumencki zawieraną z konsumentem bez jednoczesnej obecności obu stron, przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość (art. 5 pkt 13 ustawy). Treść umowy o kredyt konsumencki została uregulowana w art. 30 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym umowa powinna określać m.in. rzeczywistą roczną stopę oprocentowania oraz całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta ustaloną w dniu zawarcia umowy o kredyt konsumencki wraz z podaniem wszystkich założeń przyjętych do jej obliczenia (pkt 7 wskazanego przepisu), informację o innych kosztach, które konsument zobowiązany jest ponieść w związku z umową o kredyt konsumencki, w szczególności opłatach, prowizjach, marżach oraz kosztach usług dodatkowych, jeżeli są znane kredytodawcy oraz warunki, na jakich koszty te mogą ulec zmianie (pkt 10 wskazanego przepisu), skutki braku płatności (pkt 12 wskazanego przepisu), sposób zabezpieczenia i ubezpieczenia spłaty kredytu, jeżeli umowa je przewiduje (pkt 14 wskazanego przepisu). A zatem to strona powodowa powinna w toku tego postępowania udowodnić, że została zawarta pomiędzy pierwotnym wierzycielem a pozwaną umowa pożyczki nr (...) w dniu 30 marca 2022 r. na odległość w rozumieniu art. 5 pkt 13 przywołanej wyżej ustawy z 12.05.2011 r. oraz art. 8 i nast. ustawy z 30.05.2014 r. o prawach konsumenta (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 287 z późn. zm.) oraz, że pomiędzy stronami doszło do zawarcia w drodze elektronicznej umowy regulowanej przez ustawę z 18.07.2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (tj. Dz. U. z 2017 r., poz. 1219 ze zm.). Wskazać również należy, że w polskim systemie prawnym, co wynika zarówno z przepisów prawa, jak i z orzecznictwa sądowego ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi określone skutki prawne, o czym stanowi art. 6 k.c. Z powołanego przepisu wynika, że dowód wykazania prawdziwości określonego faktu obciąża tego, kto się na dany fakt powołuje dla uzasadnienia dochodzonego przed sądem prawa. Dodatkowo podkreślić należy, iż zgodnie z art. 3 k.p.c. strony obowiązane są dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody (zasada kontradyktoryjności). Ciężar udowodnienia faktu należy rozumieć nie tylko jako obarczenie jednej ze stron procesu obowiązkiem przekonania sądu dowodami o prawdziwości swoich twierdzeń, ale również konsekwencjami zaniechania realizacji tego obowiązku lub jego nieskuteczności (por. wyrok SN z dnia 07.11.2007 r. (II CSK 293/07, publ. LEX 487510).

A zatem to strona powodowa winna w toku tego postępowania udowodnić, że została zawarta pomiędzy jej poprzednikiem prawnym a pozwaną umowa pożyczki nr (...) z dnia 23 stycznia 2023 r. na odległość w rozumieniu art. 5 pkt 13 przywołanej wyżej ustawy z 12.05.2011 r. oraz art. 8 i nast. ustawy z 30.05.2014 r. o prawach konsumentów (tj. Dz. U. z 2020 r. poz. 287 z późn. zm.) oraz, że pomiędzy stronami doszło do zawarcia w drodze elektronicznej umowy regulowanej przez ustawę z 18.07.2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (tj. Dz. U. z 2017 r., poz. 1219 ze zm.).

Zgodnie z dyspozycją art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu lub właściwości zobowiązania. Przelew jest więc umową, mocą której wierzyciel przenosi wierzytelność na osobę trzecią. W związku z czym zamierzonym skutkiem zawarcia umowy przelewu będzie utrata wierzytelność przez cedenta i uzyskanie jej przez cesjonariusza. W takim wypadku cesjonariusz wchodzi w prawa i obowiązki cedenta i staje się jego następcą prawnym, a zatem może domagać się od dłużnika spełnienia świadczenia na swoją rzecz. O dokonanej cesji wierzytelności cedent powinien zawiadomić dłużnika w przeciwnym wypadku spełnienie świadczenia na rzecz cedenta ma skutek względem cesjonariusza (art. 512 k.c.).

A zatem skoro cesjonariusz w świetle wskazanych wyżej przepisów prawa staje się następcą prawnym pierwotnego wierzyciela to tym samym przysługuje mu legitymacja do występowania na gruncie postępowania sądowego w sprawach odnoszących się do tej wierzytelności. Legitymacja procesowa oznacza bowiem, że dany podmiot jest uprawniony, czyli legitymowany do występowania w charakterze strony w konkretnym procesie w stosunku do jego przedmiotu. Legitymacja procesowa musi zachodzić zarówno po jednej, jak i po drugiej stronie procesowej, aby mogło zapaść pozytywne rozstrzygnięcie merytoryczne.

W niniejszej sprawie pozwana wskazywała, że strona powodowa nie ma legitymacji czynnej do działania w sprawie, gdyż nie wykazała należycie, że nabyła wierzytelność wobec pozwanej od T.sp. z o.o. w W.. W ocenie Sądu zarzuty te nie były jednak trafne – strona powodowa wykazała swą legitymację czynną – wynika ona bowiem z umowy ramowej przelewu wierzytelności z dnia 31 marca 2023 roku zawartej między pierwotnym wierzycielem, na postawie której strona powodowa nabyła pakiet wierzytelności. W oparciu o ową umowę w dniu 7 czerwca 2023 roku strony zawarły akt cesji nr 01/06/23 zgodnie z którym przeniesione zostały wierzytelności wymienione w załączniku nr 2 do umowy (wersja papierowa) gdzie pod poz. 174 figuruje wierzytelność wobec pozwanej wynikająca z umowy nr (...). Nadto dołączono również oświadczenie sprzedawcy wierzytelności, że cena za nabycie wierzytelności została zapłacona. Strona powodowa przedłożyła zarówno kopie umów cesji wierzytelności jak też wyciągi z załączników do owych umów, z których jasno wynika, że przedmiotem przelewu była wierzytelność przysługująca pierwotnemu wierzycielowi wobec pozwanej. Zauważyć należy, że z informacji z systemu informacyjnego – Rejestru Handlowego Kantonu ZUG wynika, że umowy podpisane zostały przez osoby uprawnione do reprezentacji tych podmiotów. Wbrew twierdzeniom zawartym w sprzeciwie, umowa sprzedaży wierzytelności określała cenę za nabycie wierzytelności objętych umową, a nadto strona powodowa przedłożyła oświadczenia osób upoważnionych do reprezentacji cedentów stwierdzające, że nastąpiła zapłaty ceny za nabywane wierzytelności. Nie można więc stwierdzić, by umowa była nieważna z uwagi na brak essentialia negotii umowy sprzedaży w zakresie określenia ceny. Sąd nie podziela również zarzutu pozwanej, iż umowa cesji i załącznik nie określają wierzytelności względem pozwanej umożliwiającej jej identyfikację. Z załączników do obu umów cesji wierzytelności wynika niewątpliwie, iż umowy te obejmowały wierzytelność względem E. M., wynikającą z umowy z dnia 23 stycznia 2023 r. nr (...). Co więcej wskazano w tymże załączniku kwotę należności głównej, stąd nie ma wątpliwości, iż przedmiotem cesji byłą również wierzytelność przysługująca względem pozwanej.

Zatem reasumując w ocenie Sądu strona powodowa wykazała swą legitymację do wystąpienia z żądaniem w niniejszej sprawie.

W niniejszej sprawie pozwana kwestionowała by w ogóle zawierała umowę pożyczki oraz składała wniosek o udzielenie pożyczki, a zatem to na stronie powodowej spoczywał ciężar udowodnienia, że umowa taka została faktycznie zawarta. Obowiązkiem strony powodowej było więc wykazanie faktu zawarcia umowy, z której wywodzi swoje roszczenie, a to zostało wykazane poprzez przedłożenie wydruku umowy pożyczki nr (...). Z wydruków przedstawionych przez stronę powodową wynika, że przy zawieraniu umowy pożyczki z pozwaną korzystała ze standardowego procesu zawierania umowy za pomocą środków porozumiewania się na odległość. Strona powodowa przedłożyła zaś potwierdzenie przelewu pozwanej kwoty pożyczki objętej ową umową co potwierdza fakt zawarcia umowy.

W tym miejscu należy pokreślić, że główny zarzut pozwanej opierał się na tym, że nie zawierała w ogóle umowy pożyczki, a tym samym nie powstała wierzytelność, która stanowi przedmiot roszczenia dochodzonego przeciwko niej przez stronę powodową. Zauważyć jednak należy, że zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Występujący z powództwem powód winien zatem wykazać zasadność swojego żądania i udowodnić jego istnienie. W ocenie Sądu strona powodowa wykazała zasadność swojego roszczenia – przedstawiła bowiem umowę pożyczki z dnia 23 stycznia 2023 roku, a także wydruk potwierdzający fakt wypłaty pożyczki. W okolicznościach sprawy nie ulega wątpliwości, że mająca łączyć strony umowa pożyczki nie została zawarta w formie pisemnej. Brak bowiem na tę okoliczność jakichkolwiek dowodów. Niemniej jednak załączona do akt umowa pożyczki nie została bowiem opatrzona podpisem pozwanej. Sam ten fakt nie daje jednak podstaw do podzielenia twierdzeń pozwanej, że umowa taka nie została zawarta.

Przedłożona przez stronę powodową umowa określona jako umowa pożyczki pod względem prawnym stanowi niewątpliwie kredyt konsumencki zawierany na odległość w rozumieniu art. 5 pkt 13 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (tj. Dz.U. z 2018.993). Zgodnie z art. 3 tej ustawy przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550 złotych albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. Za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę pożyczki (art. 3 ust. 2 pkt 1 ustawy). Natomiast przez kredyt konsumencki zawierany na odległość rozumie się umowę o kredyt konsumencki zawieraną z konsumentem bez jednoczesnej obecności obu stron, przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość (art. 5 pkt 13 ustawy). Treść umowy o kredyt konsumencki została uregulowana w art. 30 ust. 1 ustawy, zgodnie, z którym umowa powinna określać m.in. rzeczywistą roczną stopę oprocentowania oraz całkowitą kwotę do zapłaty przez konsumenta ustaloną w dniu zawarcia umowy o kredyt konsumencki wraz z podaniem wszystkich założeń przyjętych do jej obliczenia (pkt 7 wskazanego przepisu), informację o innych kosztach, które konsument zobowiązany jest ponieść w związku z umową o kredyt konsumencki, w szczególności opłatach, prowizjach, marżach oraz kosztach usług dodatkowych, jeżeli są znane kredytodawcy oraz warunki, na jakich koszty te mogą ulec zmianie (pkt 10 wskazanego przepisu), skutki braku płatności (pkt 12 wskazanego przepisu), sposób zabezpieczenia i ubezpieczenia spłaty kredytu, jeżeli umowa je przewiduje (pkt 14 wskazanego przepisu).

Umowa pożyczki z dnia 23 stycznia 2023 roku spełnia powyższe przesłanki, wobec czego stosuje się do niej przepisy przytoczonej ustawy. Okoliczność zaś, że nie została zawarta w wymaganej przez ustawę o kredycie konsumenckim formie pisemnej powoduje jedynie ten skutek, że w razie niezachowania zastrzeżonej formy nie jest w sporze dopuszczalny dowód ze świadków ani dowód z przesłuchania strona na fakt dokonania czynności (art. 74 § 1 k.c.), ustawa nie przewiduje bowiem rygoru nieważności. Przy czym zgodnie z treścią ar. 74 § 1 2 k.c., pomimo niezachowania formy pisemnej przewidzianej dla celów dowodowych, dowód ze świadków lub dowód z przesłuchania stron jest dopuszczalny, jeżeli obie strony wyrażą na to zgodę, jeżeli żąda tego konsument w sporze z przedsiębiorcą albo jeżeli fakt dokonania czynności prawnej będzie uprawdopodobniony za pomocą pisma. Zauważyć w tym miejscu należy, że w chwili obecnej z uwagi na szybki postęp techniki sam ustawodawca dopuszcza coraz częściej możliwość zawierania umów za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość i do ich potwierdzenia wymaga jedynie formy dokumentowej, do której zgodnie z art. 77 ² k.c. konieczne jest złożenie oświadczenia woli w postaci dokumentu, w sposób umożliwiając ustalenie osoby składającej oświadczenie. Dokumentem jest nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią (art. 77 ² k.c.). Do zawarcia umowy pożyczki zgodnie z art. 720 § 2 k.c. wystarczająca jest właśnie forma dokumentowa. W niniejszej sprawie kluczowym dokumentem potwierdzającym zawarcie przedmiotowej umowy pożyczki między stronami jest dokument potwierdzenia przelewu na łączną kwotę 4 500 zł, gdzie wyraźnie wskazano, że jest to kwota tytułem pożyczki nr (...) dla E. M. l i na jej rachunek bankowy. Podkreślić należy, iż w tytule przelewu zostało wprost wskazane, że jest to kwota z tytuł umowy pożyczki.

Fakt zawarcia przedmiotowej umowy pożyczki został więc przez stronę powodową wykazany przy pomocy wyżej opisanego dokumentu. Zauważyć także trzeba, że w treści umowy zostały zawarte dane osobowe pozwanej, tj. adres i jej numer PESEL (zgodny z tym, który został zweryfikowany na podstawie danych w bazie PESEL-SAD), seria i numer dowodu osobistego, adres e-mail, numer telefonu, miejsce zamieszkania i numer rachunku bankowego. Pozwana ograniczyła się w swych twierdzeniach jedynie do tego, że nie zawierała takiej umowy pożyczki i nie składała wniosku o jej udzielenie, natomiast w żaden sposób nie odniosła się do kwestii, skąd strona powodowa posiada szereg danych osobowych, adresowych i innych wrażliwych danych dotyczących pozwanej. Niemniej jednak względy logiki i doświadczenia życiowego nakazują wprost łączyć tę okoliczność z ubieganiem się przez pozwaną o pożyczkę u pierwotnego wierzyciela. Trudno bowiem przyjąć, że pożyczkodawca samowolnie uzyskał dane osobowe pozwanej, w tym numer PESEL, serię i numer dowodu osobistego oraz adres, a następnie wykorzystał je do sporządzenia fikcyjnej umowy pożyczki. Gdyby tak rzeczywiście było, to pozwana z pewności zawiadomiłaby stosowne organy ścigania w tym zakresie, czego jednak nie uczyniła. Mało tego skoro twierdzi, że nie zawierała umowy pożyczki, to oznaczałoby, że nie otrzymała żadnych środków od strony powodowej, wobec tego mogła przedłożyć wyciąg z rachunku bankowego, co uzasadniałoby przyjęcie, że dokumenty zaoferowane przez stronę powodową zostały spreparowane na użytego niniejszego postępowania. Tymczasem pozwana żadnej takiej czynności nie podjęła – to z kolei wskazuje na to, że zawarła umowę pożyczki, a jej obecne twierdzenia mają na celu tylko i wyłącznie uniknięcie spłaty zobowiązania.

W tym miejscu wskazać należy, że w niniejszej sprawie strona powodowa domagała się zapłaty należności na podstawie umowy pożyczki nr (...) zawartej w dniu 23 stycznia 2023 roku w kwocie 4 500 zł. Kwota ta stanowiła sumę wymagalnych niespłaconych należności, na którą złożyły się:

- kapitał pożyczki w kwocie 4 500 zł,

- prowizja za zawarcie umowy w kwocie 486,88 zł,

- odsetki umowne w kwocie 75,82 zł.

Zasadność zatem żądania strony powodowej należało ocenić przez pryzmat tej właśnie umowy.

Umowa jaką zawarła pozwana była zawarta przy użyciu wzorca umownego, którego jako konsument nie negocjowała, a Sąd rozpoznając żądanie strony powodowej zobowiązany był ocenić je również przez pryzmat, czy nie są to niedozwolone klauzule umowne.

Stosownie do treści art. 385 ¹ §1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem indywidualnie z nim nieuzgodnione nie wiążą go, jeśli kształtują jego obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Według § 3 nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta. Natomiast zgodnie z § 4 ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje. Za klauzule abuzywne należy uznać takie, które nierównomiernie rozkładają prawa, obowiązki i ryzyko między stronami, prowadząc do zachwiania równowagi kontraktowej. Za sprzeczne z dobrymi obyczajami należy uznać takie postanowienia, które m.in. wykorzystują niewiedzę, naiwność, brak doświadczenia konsumenta.

Mając na uwadze przedmiot prowadzonej przez stronę powodową oraz jej poprzednika prawnego działalności, wątpliwości Sądu nie budzi, że umowa pożyczki została zawarta z użyciem wzorca umownego. Strona powodowa natomiast nie wykazała, by umowne zapisy dotyczące wskazanych wyżej kosztów zostały z pozwaną uzgodnione indywidualnie, natomiast w ocenie Sądu kształtują one obowiązki pożyczkobiorcy w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają jego interesy. Sam fakt złożenia przez stronę pozwaną podpisu pod umową nie świadczy o prowadzeniu negocjacji. Należy podkreślić, że postanowieniami indywidualnie uzgodnionymi będą wyłącznie takie, które były w sposób rzeczywisty negocjowane lub włączone do umowy wskutek propozycji zgłoszonej przez samego konsumenta.

Wysokość maksymalnych pozaodsetkowych kosztów kredytu określa art. 36 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (t.j. Dz. U. 2018 poz. 933 ze zm. dalej u.k.k.), który to ogranicza wszystkie koszty (z wyłączeniem odsetek), jakie konsument ponosi w związku z umową o kredyt konsumencki. Obejmuje on zatem między innymi prowizje, wszelkie opłaty oraz koszty usług dodatkowych wynikające na przykład z obsługi domowej pożyczki, czy jej ubezpieczenia. W przepisie tym przewidziano wzór pozwalający na wyliczenia maksymalnej wysokości pozaodsetkowych kosztów kredytu, zgodnie z którym koszt ten nie może być większy od MPKK (maksymalnej wysokości pozaodsetkowych kosztów kredytu), który równy jest (K*10%)+[K*(n/R)*10%], gdzie K oznacza całkowitą kwotę kredytu, n oznacza okres spłaty wyrażony w dniach, natomiast R liczbę dni w roku. Jednocześnie, pozaodsetkowe koszty kredytu w całym okresie kredytowania nie mogą być wyższe od 45%całkowitej kwoty kredytu (art. 36 ust. 2 u.k.k.). Podstawiając zmienne do wzoru w rozpatrywanej sprawie otrzymujemy wynik MPKK = 486,98 zł. A w niniejszej sprawie prowizja wynosiła 486,88 zł, a zatem mieściła się w powyższych granicach. Należy w tym miejscu zauważyć, że pobieranie prowizji od udzielonych pożyczek czy kredytów jest wprost przewidziane w ustawach i nie ma żadnych podstaw by pożyczkodawca szczegółowo wyjaśniał na co przeznacza taką prowizję. Ponadto od dnia 18 grudnia 2022 roku ustawodawca znacznie zmniejszył wysokość maksymalnych pozaodsetkowych kosztów kredytu mając właśnie na względzie ochronę konsumentów, w tej sytuacji dalsze ograniczanie tych kosztów przez Sąd nie znajduje żadnego uzasadnienia. Gdyby wolą ustawodawcy było by pożyczkobiorcy poza odsetkami nie płacili żadnych innych kosztów związanych z pożyczką to byłoby to wprost wskazane w ustawie, a skoro brak takich zapisów, a jednocześnie koszty pozaodsetkowe są w granicach wskazany w ustawie to ustalenie tychże kosztów było zgodne z powołanymi regulacjami ustawy o kredycie konsumenckim.

Reasumując pozwana na podstawie zawartej umowy pożyczki zobowiązana była do zapłaty kwoty 4 500 zł tytułem kapitału pożyczki, 486,88 zł z tytułu prowizji i 75,82 zł z tytułu odsetek, co dało łącznie kwotę 5 062,70 zł. Z racji tego, że pozwana nie dokonała jakichkolwiek wpłat na poczet spłaty pożyczki (nie wynika to pozwu a sama pozwana również nie przedstawiła potwierdzeń wpłat na poczet spłaty tej należności) otrzymaną w efekcie powyższych obliczeń kwotę 5 062,70 zł powinna była zwrócić stronie powodowej tytułem niespłaconej pożyczki. Od wskazanej kwoty zgodnie z żądaniem pozwu zasądził Sąd od pozwanej odsetki umowne w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie liczonymi od kwoty 4 500 zł od dnia 25 kwietnia 2023 roku do dnia zapłaty (punkt I wyroku).

III. Koszty postępowania:

Orzekając o kosztach postępowania kierował się Sąd zasadą wyrażoną w art. 98 k.p.c. w myśl której to strona przegrywająca zobowiązana jest zwrócić przeciwnikowi koszty niezbędne do celowego dochodzenia jej praw i celowej obrony. Z uwagi na to, że powód przegrał sprawę to powinien zwrócić pozwanemu poniesione przez niego koszty na które składa się wynagrodzenie reprezentującego pozwanych pełnomocników będącego radcą prawnym w wysokości stawki minimalnej 1800 zł (§ 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. – w sprawie opłat za czynności radców prawnych Dz.U.2015.1804), opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł oraz opłata sądowa od pozwu w wysokości 400 zł – łącznie daje to kwotę 2 217 zł i taką tez kwotę tytułem zwrotu kosztów sądowych zasądził Sąd od pozwanej na rzecz strony powodowej.

Od wskazanej kwoty zgodnie z art. 98 §1 ¹ k.p.c. zasądzono odsetki od dnia prawomocności wyroku do dnia zapłaty.

Mając na względzie powyższe okoliczności oraz treść powołanych w uzasadnieniu przepisów prawa zasadnym było orzeczenie jak w sentencji.

Sędzia Katarzyna Sendorek

ZARZĄDZENIE

I. Odnotować uzasadnienie,

II. Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi pozwanej – r.pr. D. K. za pośrednictwem Portalu Informacyjnego,

Kal. 2 tygodnie

09/08/2024 r. Sędzia Katarzyna Sendorek

ZU

W okresie 8/07/2024-4/08/2024 s. ref przebywał na urlopie wypoczynkowym