Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Bochni

UZASADNIENIE

Wyroku Sądu Rejonowego w Bochni z 24 lipca 2025 roku

Na podstawie art. 505 ⁸ § 4 k.p.c. pisemne uzasadnienie wyroku ograniczono, z uwagi na fakt, iż sprawa rozpoznawana była w postępowaniu uproszczonym, a wartość przedmiotu sporu nie przekraczała 4.000 zł.

Powód H. (...) w L. pozwem z 26 września 2024 roku (data nadania) domagał się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanego S. (...) w S. kwoty 2.990,64 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwoty 2.450,64 od 21 lipca 2024 roku do dnia zapłaty, zaś od kwoty 540 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty.

Dochodzona kwota stanowi dalej idące odszkodowanie w związku z szkodą komunikacyjną z dnia 15 lipca 2024 r. na pojeździe J. S. marki S. o nr rej. (...), tj. obejmowała dalej idące koszty naprawy pojazdu oraz kwotę za sporządzenie prywatnej opinii. Strona pozwana w toku postępowania likwidacyjnego wypłaciła w odszkodowanie w wysokości 1.200,53 zł.

Powód dochodzi roszczeń powołując się na nabycie wierzytelności w drodze przelewu.

W odpowiedzi na pozew (k. 53-58) strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na swoja rzecz zwrotu kosztów postępowania. Zakwestionowano legitymację czynną powoda, zakres i wysokość szkody, związek przyczynowy zdarzenia z kosztami prywatnej ekspertyzy i zasadność domagania się takiego kosztu oraz datę początkową naliczania odsetek.

Poszkodowany J. S. zeznał, że zbył wierzytelność na rzecz powoda za co dostał kwotę pieniężną, nadal posiada samochód, który uległ uszkodzeniu i nie naprawił go (k.150v – adnotacja z 00:07:26).

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części, tj. w zakresie dalszego odszkodowania za naprawę pojazdu (2.450,64 zł), zaś podlegało oddaleniu w zakresie kosztów prywatnej ekspertyzy (540 zł).

I.  Legitymacja czynna

Legitymacja procesowa strony powodowej do dochodzenia roszczenia w niniejszej sprawie wynika z treści art. 509 § 1 i 2 k.c., jako że wierzytelność przysługująca poszkodowanemu została przelana finalnie na rzecz powoda na skutek umowów cesji.

Zgodnie z art. 509 § 1 k.c., wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Przelew wierzytelności powoduje zmianę podmiotu, któremu dłużnik powinien spełnić świadczenie. Cesjonariusz nabywa w drodze przelewu tylko tyle praw, ile przysługiwało jego poprzednikowi prawnemu – cedentowi. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności o zaległe odsetki. Umowa przelewu wierzytelności prowadzi do jej przeniesienia przez wierzyciela jako cedenta na osobę trzecią - cesjonariusza, zajmującego w następstwie zawarcia umowy miejsce wierzyciela w stosunku zobowiązaniowym, z którego wynika objęta przelewem wierzytelności. Przelew prowadzi zatem do sukcesji singularnej w stosunku zobowiązaniowym, którego dotyczy (Wyrok Sądu Najwyższego z 15.02.2018 r., I CSK 472/17, LEX nr 2467698).

Warunkiem skutecznego zawarcia umowy przelewu i rozporządzenia wierzytelnością jest to, aby była ona zindywidualizowana. Skuteczne jest zbycie wierzytelności nieoznaczonej dokładnie w umowie przelewu, jeżeli można ją jednak określić na podstawie treści stosunku zobowiązaniowego, z którego ona wynika (m.in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 25 lutego 2021 r., I ACa 252/20, LEX nr 3518065).

Umowy przelewu wierzytelności z załącznikami (k. 19-25) wskazują, że przelewana jest wierzytelność wynikająca ze zdarzenia szkodowego na pojeździe S. z 15.07.2024 r., a wierzytelność przysługuje wobec pozwanego ubezpieczyciela. Poszkodowany J. S. zeznał, że udzielił pełnomocnictwa do zawarcia umowy cesji, zbył wierzytelność – zatem doszło do skutecznego przelania wierzytelności.

Umowa przelewu wierzytelności nie musi zostać zawarta na piśmie, a jedynie przelew powinien być pismem stwierdzony (art. 511 k.c.), nadto do zawarcia umowy cesji wierzytelności przepisy prawa nie przewidują wymogu formy szczególnej, zatem może ono zostać udzielone również w formie elektronicznej czy dokumentowej.

Poszkodowany oświadczył, że otrzymał środki za zbycie wierzytelności, zatem nie ma podstaw do kwestionowania zawarcia umowy i wywarcia przez nią skutku.

Wobec powyższego, w ocenie Sadu dokumenty załączone do pozwu dają podstawy do uznania zarzut braku legitymacji czynnej był niezasadny.

II.  Odszkodowanie za naprawę pojazdu

Bezsprzecznie, co nie było również przedmiotem sporu w niniejszej sprawie, odpowiedzialność pozwanego za zdarzenie szkodowe wynika z zawartej umowy ubezpieczenia OC. Przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony (art. 822 § 1 k.c.). Jak stanowi art. 34 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Zgodnie zaś z art. 36 ust. 1 Ustawy, odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Z kolei w myśl art. 19 Ustawy, poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.

W kwestii zakresu szkody i odszkodowania zastosowanie znajdzie art. 361 § 1 i 2 k.c. oraz art. 363 k.c. Zgodnie z tymi przepisami zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Dla istnienia normalnego związku przyczynowego wystarcza więc ustalenie, że w świetle ocen zobiektywizowanych dane następstwa (skutki szkody) są normalne, typowe, zwyczajne, możliwe do przewidzenia (m.in. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2019 r., III CZP 84/18).

Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z 13 czerwca 2003 r., sygn. III CZP 32/03, OSNC 2004/4/51 odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej za uszkodzenie pojazdu mechanicznego obejmuje niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu, ustalone według cen występujących na lokalnym rynku. Z kolei w uchwale z dnia 12 kwietnia 2012 r. w sprawie III CZP 80/11 Sąd Najwyższy wskazał, że zakład ubezpieczeń zobowiązany jest na żądanie poszkodowanego do wypłaty, w ramach odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, odszkodowania obejmującego celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego pojazdu. Podkreśla się przy tym, że nie ma znaczenia czy naprawienie szkody następuje na podstawie faktur za naprawę pojazdu czy wyceny kosztów naprawy - zasady naprawienia szkody muszą być identyczne (Postanowienie SN z 7.12.2018 r., sygn. III CZP 51/18).

W ocenie Sądu powództwo było uzasadnione co do żądanej wysokości dalszych kosztów naprawy w kwocie 2.450,64 zł, stanowiącą różnicę pomiędzy celowymi i ekonomicznie uzasadnionymi kosztami naprawy pojazdu (3.651,17 zł), a kwotą dotychczas wypłaconą z tego tytułu (1.200,53 zł), z uwzględnieniem oczywiście zakreślonego żądania, opartego na prywatnej kalkulacji naprawy, które było nieznacznie (o 5 groszy) niższe od potencjalnej kwoty, wyliczonej przez biegłego.

W niniejszej sprawie, w sposób jednoznaczny, w oparciu o opinię biegłego z zakresu mechaniki pojazdów (k.101-111 i 121-123) ustalono, iż celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty naprawy pojazdu w związku ze zdarzeniem szkodowym wynosiły 3.651,22 zł netto.

Opiniujący w sprawie biegły w sposób rzetelny i uzasadniony ustalił zakres szkody, wskazał jakie części podlegały wymianie bądź naprawie oraz ustalił zakres prac naprawczych, który w ocenie Sadu nie budził wątpliwości. Biegły szczegółowo wyjaśnił jaka stawę za roboczogodzinę przyjął (135 zł) oraz wskazał, że stawka ta jest poniżej średniej. Nadto biegły wskazał, że wszystkie pozycje w kosztorysie naprawy powoda pozostawały w związku ze szkodą.

Sąd pominął dowód z kolejnej uzupełniającej opinii biegłego (k. 150v-151), bowiem biegły już wyczerpująco udzielił odpowiedzi na pytania Sądu, zaś kolejne opinie uzupełniające zmierzałyby do przewlekłości postępowania i generowały niepotrzebnie dalsze jego koszty.

Strona powodowa wskazywała, że odszkodowanie powinno wynosić 3.651,17 zł, biegły wyliczył odszkodowanie na kwotę 3.651.22 zł, zatem w istocie potwierdził w pełni zasadność powództwa w tym zakresie, co po odjęciu dotychczas wpłaconego odszkodowania skutkowało zasądzeniem od strony pozwanej na rzecz strony powodowej odszkodowania w kwocie 2.450,64 zł.

III.  Odsetki

O odsetkach od powyższej kwoty Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 i 2 z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zasądzając odsetki ustawowe za opóźnienie od 22 lipca 2024 r. do dnia zapłaty - zamiast od 21 lipca 2025 roku do dnia zapłaty, jak tego żądał powód.

Z przeprowadzonego postępowania dowodowego wynikało bowiem, że ubezpieczyciel 21 lipca 2024 roku podjął decyzję o ustaleniu odszkodowania na kwotę 1.200,53 zł i w taką datą też opatrzony jest dokument „Informacja o przyznaniu odszkodowania” oraz kalkulacja naprawy (9-13), zatem dopiero w kolejnym dniu po możliwe stało się naliczanie odsetek za opóźnienie, gdyż dopiero wówczas najwcześniej mógł powstać stan opóźnienia, a roszczenie w zakresie dalej idącego odszkodowania stało się wymagalne.

W pozostałym zakresie (tj. co do jednego dnia) żądanie odsetkowe zasługiwało na oddalenie.

IV.  Koszty prywatnej opinii

Niezasadnym było roszczenie powoda w zakresie żądania zwrotu kosztów poniesionych w związku sporządzeniem prywatnej ekspertyzy w zakresie wyliczenia kosztów naprawy przedmiotowego pojazdu (540 zł z odsetkami).

Sądowi znany jest pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 2 września 2019 r., sygn. III CZP 99/18, w którym wskazano, iż „Poszkodowanemu oraz cesjonariuszowi roszczeń odszkodowawczych z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej zwrot kosztów tzw. prywatnej opinii (ekspertyzy) rzeczoznawcy, jeżeli jej sporządzenie było niezbędne do efektywnego dochodzenia odszkodowania.”

Jednakże, analiza powyższego judykatu bynajmniej nie prowadzi do wniosku, iż koszt sporządzenia prywatnej ekspertyzy w każdym przypadku wchodzi w zakres szkody. Sąd Najwyższy wskazał, że przyznanie odszkodowania w tym zakresie możliwe jest w wypadku gdy jej sporządzenie było niezbędne do dochodzenia roszczenia, w szczególności ustalenia rzeczywistej szkody, zaś jako kryterium oceny istnienia tego związku należy mieć na względzie zasadność w okolicznościach sprawy zlecenia ekspertyzy osobie trzeciej, tj. celowość, niezbędność, konieczność, racjonalność, ekonomiczne uzasadnienie z punktu widzenia efektywnej realizacji roszczenia odszkodowawczego.

W okolicznościach niniejszej sprawy okoliczności takie nie mają miejsca, bowiem powód profesjonalnie zajmuje się dochodzeniem odszkodowań, m.in. w zakresie szkód komunikacyjnych – co jest faktem bezsprzecznym i znanym Sadowi z urzędu.

Nadto w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 29 maja 2019 r. III CZP 68/18, Sąd Najwyższy podkreślił, że chociaż prowadzenie przez cesjonariusza działalności gospodarczej obejmującej nabywanie i dochodzenie roszczeń odszkodowawczych nie wyłącza a limine możliwości dochodzenia przez niego od ubezpieczyciela równowartości kosztów zleconej ekspertyzy, to jednak w sposób istotny wpływa na ocenę przysługiwania mu takiej możliwości. Wskazał przy tym, że nie mogą być uznane za pozostające w adekwatnym związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym i nie mogą wejść w zakres odszkodowania ubezpieczeniowego wydatki na ekspertyzy zlecone przez cesjonariusza osobie trzeciej, które służą ocenie opłacalności cesji.

Przerzucanie na zakład ubezpieczeń kosztów działalności powoda w zakresie opłacalności wytoczenia powództwa w konkretnej sprawie nie może zostać uznane za mieszczące się w zakresie szkody, co przerywa adekwatność powiązania tego wydatku ze zdarzeniem szkodowym.

W związku z powyższym powód jako podmiot fachowy miał realną i w pełni konkretną możliwość, wiedzę i doświadczenie zawodowe do tego, ażeby samodzielnie wyliczyć przybliżony koszt naprawy pojazdu, zatem zwiększanie zakresu szkody o koszty opinii rzeczoznawcy nie było uzasadnione i nie wchodzi w zakres kosztów niezbędnych do naprawienia szkody. Poniesienie takiego wydatku stanowiło działanie sprzeczne z obowiązkiem minimalizowania zakresu szkody, w związku z czym nie zasługuje ono na uwzględnienie.

V.  Koszty procesu

O kosztach procesu orzeczono w punkcie III wyroku na podstawie art. 100 k.p.c. w powiązaniu z art. 98 § 1, 1 ¹ oraz 3 k.p.c. w związku z art. 99 k.p.c. Strona powodowa wygrała proces w 82 %, zatem w takim zakresie należał się jej zwrot kosztów procesu, które łącznie wyniosły 3.434 zł.

Na koszty strony powodowej złożyły się: opłata od pozwu w kwocie 200 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa procesowego w kwocie 17 zł, oraz koszty zastępstwa procesowego w kwocie 900 zł (§ 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2025 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie) oraz uiszczona zaliczka w kwocie 700 zł. Z kolei na koszty strony pozwanej złożyły się: opłata skarbowa od pełnomocnictwa procesowego w kwocie 17 zł, oraz koszty zastępstwa procesowego w kwocie 900 zł (§ 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2025 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych) oraz uiszczona zaliczka w kwocie 700 zł.

Uwzględniając zatem wynik sprawy należało zasądzić od strony pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 1.198,88 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Nadto stronie powodowej należą się od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu odsetki w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty, o czym Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.

W pkt IV i V wyroku Sąd na podstawie art. 113 pkt 1 i art. 96 ust 1 pkt 10 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w oparciu o ustalony powyżej stosunek wygrania sprawy (82% do 18%) nakazał ściągnąć od strony powodowej na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Bochni kwotę 43,75 zł, zaś od strony pozwanej kwotę 199,32 zł tytułem wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa na poczet wynagrodzenia biegłego, które w sumie wyniosły w sumie 1.643,07 zł, zaś strony uiściły zaliczki na łącznie 1.400 zł – wobec czego do rozliczenia pozostała brakująca kwota 243,07 zł.

Asesor sądowy Michał Jarosz

Sygn. akt I C 300/24

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować uzasadnienie;

2.  odpis wyroku wraz z odpisem uzasadnienia doręczyć pełn. powoda (PI);

3.  kal. dwa tygodnie z d/d lub z wpływem.

Bochnia, dnia 6 sierpnia 2025 roku

Asesor sądowy Michał Jarosz